Hành trình thưởng thức âm nhạc của loài Người
(Dân trí) - Khoa học tác động đến mọi mặt của đời sống, trong đó có cách thưởng thức nghệ thuật của con người. Nghe nhạc là một trong những món ăn tinh thần chứng kiến rõ nhất bước phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ.
Âm nhạc luôn là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với con người. Từ xa xưa, loại hình nghệ thuật này đã luôn được quan tâm, chăm sóc. Thời kỳ đầu, con người muốn thưởng thức âm nhạc họ phải tới rạp hát, hoặc chờ các gánh hát, các đoàn kịch nghệ đi lưu diễn qua địa phương của mình. Nhưng về sau, nhu cầu đó đã được thỏa mãn tại nhà với những phát minh, sáng chế từ thấp đến cao cùng với tiến trình phát triển của trình độ khoa học kỹ thuật.
Ban đầu, muốn nghe nhạc, con người phải tới rạp hát
Những chiếc hộp tạo ra giai điệu du dương đã xuất hiện từ thế kỷ thứ 9 ở Iraq, nhưng những hộp nhạc ban đầu đó còn rất thô sơ và giản đơn, mãi cho tới thế kỷ 18, người Châu Âu mới hoàn tất thiết kế ban đầu đó và tạo ra những hộp nhạc nhỏ xíu như hình bao thuốc lá, được chế tác cầu kỳ và tinh xảo với những âm thanh y như tiếng dương cầm và vĩ cầm. Hộp nhạc có nhiều kích cỡ, có thể nhỏ như bao thuốc, cũng có thể lớn như chiếc mũ, và cũng có loại to chiếm hết diện tích một mặt bàn với các âm thanh tinh tế, phức tạp hơn hộp nhạc thuở ban đầu rất nhiều.
Cơ cấu tạo ra âm thanh của hộp nhạc ban đầu này dựa trên một hình trụ có mấu nhô lên, những mấu đó tương ứng với các nốt nhạc và được bố trí cố định tại một vị trí nhất định trên ống hình trụ. Vì vậy, mỗi ống hình trụ đặt vào hộp nhạc tương ứng với một giai điệu không đổi. Khi người ta muốn nghe một giai điệu khác, họ buộc phải thay sang một ống hình trụ khác. Sau này, một số cải tiến được tạo ra và một ống hình trụ có thể chạy những bản nhạc dài nối tiếp nhau suốt 3 tiếng đồng hồ. Để được nghe nhạc, người ta phải vặn dây cót của hộp nhạc và nó sẽ chơi theo tốc độ định sẵn của nhà sản xuất.
Hộp nhạc lớn (Musical Box)
Hộp nhạc lớn ra đời trong khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, về cơ bản nó dựa trên cách thức vận hành của hộp nhạc nhỏ, cũng là một thiết bị chơi nhạc tự động, tạo ra âm thanh dựa trên những chiếc gai nhỏ nhô lên từ một trục hình trụ xoay tròn. Nhưng ở thời này, người ta thường thay hộp hình trụ bằng một dải dẹt hình lược với những “mấu nhạc” nhô lên. Trong một số hộp nhạc được thiết kế tinh xảo còn có những chiếc chuông, chiếc trống nhỏ xíu, cùng với tay quay giúp bạn tự điều chỉnh được độ nhanh chậm của bài hát.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, vì kinh tế toàn cầu bị khủng hoảng, ngành sản xuất hộp nhạc gần như biến mất vì không còn mấy ai đủ khả năng mua những hộp nhạc đắt tiền này nữa. Đó thực sự là một điều đáng tiếc vì những hộp nhạc này bên cạnh giá trị âm nhạc còn có giá trị thẩm mĩ tạo hình. Sau này, một số thợ sản xuất cá thể vẫn duy trì hoạt động nhỏ lẻ và một số công ty sản xuất đồng hồ vẫn mở xưởng sản xuất hộp nhạc để phục vụ cho những khách hàng đơn lẻ.
Đĩa than (Vinyl LP Records)
LP là viết tắt của từ “Long Play” (Chơi được lâu) là một hình đĩa mỏng làm từ nhựa vinyl có nhiều rãnh siêu nhỏ, được sử dụng với một máy quay đĩa. Đĩa than lần đầu xuất hiện trên thị trường ngày 21/6/1948 bởi hãng đĩa đầu tiên trên thế giới, hãng Columbia Records. Phát minh được công bố trong một buổi họp báo tại thành phố New York, Mĩ.
Đĩa than có thể nghe được cả hai mặt, ban đầu mỗi mặt chỉ nghe được trong 20 phút với tốc độ tương đối chậm, nhưng dần dần tốc độ quay đĩa đã được tăng lên đáng kể với thời lượng kéo dài hàng tiếng đồng hồ.
Băng ghi âm 8 rãnh (8-tracks)
Băng từ 8 rãnh được phát minh năm 1964. Sau đó, băng từ 4 rãnh được phát minh năm 1970. Cơ chế hoạt động của băng là dây băng sẽ được cuốn từ lõi này sang lõi khác. Ban đầu nghe nhạc bằng băng ghi âm là thú chơi của những người cầu kỳ bởi khi đó, người ta phải dùng tay để vòng các dây băng vào lõi quay trên máy nghe nhạc với những bước rất phức tạp. Vì vậy, ở thời kỳ đầu khi mới xuất hiện, băng ghi âm không giành được thiện cảm của người nghe nhạc, họ vẫn nghe đĩa than vì vừa đơn giản hơn, chất lượng âm thanh lại cao hơn hẳn.
Lúc này, một cuộn băng ghi âm đắt hơn một
chiếc đĩa than vì quy trình sản xuất dây băng vẫn còn rất phức tạp và
thủ công. Để giảm thiểu sự phức tạp đối với người nghe, các nhà sản xuất
về sau đã sáng tạo ra chiếc hộp nhựa nhỏ với hai lõi quay để máy sẽ
quay tự động mà không cần bàn tay con người vòng móc dây băng vào máy
nữa. Nhờ vậy tuổi thọ của dây băng cũng dài hơn. Tuy vậy, chất lượng âm
thanh thời kỳ này vẫn còn rất kém, lẫn nhiều tạp âm, độ trung thực và
sắc nét của âm vực chưa cao.
Băng từ chạy qua dàn âm thanh nổi với hai loa tách biệt bắt đầu xuất
hiện trên thị trường cùng tính năng băng trắng để người sử dụng có thể
tự ghi âm tại nhà chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc trong ngành sản xuất
băng từ. Vì có sự tồn tại song song của đĩa than nên băng từ phải mất
nhiều năm mới có được thị phần trên thị trường.Băng cát xét (Cassettes)
Lúc này, giá thành của băng đã rất rẻ và mức độ tiện dụng của băng cát xét đã đánh bật đĩa than, dù so về chất lượng âm thanh thì đĩa than vẫn luôn là đỉnh cao không sản phẩm nào vượt nổi.
Đĩa nén (Compact Disc)
Năm 2000, các nhà sản xuất xe ô tô bắt đầu thay máy nghe nhạc lắp trên ô tô từ dạng máy cát xét sang máy nghe đĩa CD, góp phần gia tăng thành công của ngành sản xuất CD trên toàn cầu. Tuy vậy, với các công nghệ kỹ thuật số mới xuất hiện như tính năng download, USB lưu trữ dữ liệu, flash driver..., đĩa CD đã mất đi tới 50% thị phần trên thị trường âm nhạc so với thời hoàng kim của nó. Giờ đây, đĩa CD chỉ chiếm 4% trong số các hình thức sản phẩm âm nhạc phát hành trên thị trường.
iPod
Tháng 1/2006, iPod được cải tiến có thể chơi video, đáp ứng nhu cầu giải trí thời thượng của giới trẻ và trở thành máy nghe nhạc nén phổ biến nhất. iPod có phần mềm (iTunes) để truyền nhạc, hình ảnh, video, tạo thư viện, có thể sao chép nhạc từ CD và còn làm thành đĩa cứng bên ngoài. Tháng 2/2006, iPod là máy nghe nhạc số phổ biến nhất ở Mỹ, với thị phần chiếm hơn 70% với 42 triệu máy được bán ra.
iPhone
iPhone 3GS được công bố ngày 8/6/2009 với hiệu năng của máy được nâng cao (S trong 3GS nghĩa là Speed - Tốc độ) với bộ vi xử lý tốc độ 600 MHz (gấp gần 1,5 lần so với iPhone 3G), bộ nhớ trong lên đến 32 GB, máy ảnh số 3.15 Mp, tích hợp la bàn số và hàng loạt tính năng đáng giá được nâng cấp khác như tốc độ Wi-Fi, thời gian dùng pin...
iPhone 4 ra đời tháng 6/2010. Trong phiên bản này iPhone đã được thiết kế lại, có chức năng quay phim HD, màn hình Rétina trong và nhuyễn hơn gấp 4 lần so với các màn hình đời trước và chức năng FaceTime (gọi và thấy người gọi qua Wi-Fi).
Kể từ đây, nghe nhạc chỉ còn là một tính năng tích hợp trong các thiết bị kỹ thuật số công nghệ cao, bên cạnh rất nhiều tính năng đa dạng khác.
iPad
Hồ Bích Ngọc
Theo Timerime
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét