Dân Bình Thuận mà chưa biết câu “Cọp Khánh Hòa Ma Bình Thuận” thì chỉ có nước đập đầu xuống gối mà chết vì kiến thức thua cả thiếu úy Thọ. Nhỏ nghe đủ loại ma bắt mà sợ, nào ông kẹ, ma cụt giò, ma vú dài. ma cột đèn. ma gốc cây…Đến hơn 60 tuổi, tôi vẫn còn sợ ma nhưng rất thích nghe chuyện ma, hể chương trình discovery trên TV nói về ghost là tôi chờ xem cho được. Có khi tôi nghĩ ma Khánh Hòa cọp Bình Thuận thì đúng hơn, có lẽ vần không được suông nên đành nói ngược lại. Những gì kể sau đây, các Bạn chỉ nên tin một phần, góc ba góc tư gì đó, tôi không chịu trách nhiệm phần trăm nào hết. Trước hết là chuyện cọp, chuyện cọp và ma, cuối cùng là chuyện ma không có cọp.
Lúc nhỏ ở nhà Dì Hai, má chị TS, tôi thấy cứ Tết đến là Dì làm một mâm cúng ông Cọp, mà ông này cũng có hình ảnh treo trên tường đầu hồi. Dì tôi kể lại, khi xưa dịp Tết, Bà của chị TS có dắt người con gái chưa chồng lên chùa Núi. Trên đường lên núi, thấy người con gái đi chậm, bà nói giởn, nếu chậm sẽ gửi lại chùa cho Thày trụ trì. Chợt nghe tiếng cọp gầm tỏ vẽ giận dữ. Đoàn người sợ, vừa niệm Phật vừa lầm lũi bước nhanh. Lên đến chùa, kể lại chuyện cho Thày, Thày nói có thể đó là ông Cọp đang tu trên chùa, nghe được những câu xúc phạm Thày, Ổng giận. Các buổi tối sau, xen lẫn tiếng kinh tụng của Thày là tiếng cọp rống. Thày trụ trì khuyên nên xuống núi sớm. Đoàn người nghe lời, tờ mờ sương đã vội vả khởi hành xuống núi, thỉnh thoảng nghe tiếng chân sột soạt và hình như có cặp mắt nào đó đang rình mò. Về đến Phan Thiết, cũng không ai để ý đến chuyện ông cọp, sinh hoạt bình thường. Một buổi sáng, khi đi chợ về sắp đến nhà, Bà của TS nghe lối xóm báo tin có Cọp ngồi trên mái nhà, hổng biết khi nào và cách nào mà ổng lên được. Hoảng hốt, Bà nhớ lại chuyện đi chùa… Sau đó, lính Pháp bắn chết Cọp vì không thể nào mời ổng xuống nói chuyện phải trái. Đó là chuyện Cọp về Phan Thiết có thật, những người trên 90 tuổi còn khỏe không bị lãng đều biết chuyện này, cần chi tiết hỏi thêm chị TS.
Chuyện thứ hai là chuyện vừa cọp vừa ma. Mùa mưa năm 85, có lần tôi lên Tánh Linh làm đường Tà Pao Mê Pu. Đêm ngũ chợt nghe tiếng la hét, tiếng súng nổ (lúc đó súng đạn còn nhiều), tỉnh dậy nghe anh em nói lại Cọp vào nhà bắt người. Con cọp này gan thật, nhảy qua cửa sổ tha người chạy mất, bầy chó sợ điếng hồn cụp đuôi mấy ngày sau mới dám sủa. Theo dấu móng cọp để lại, có người khẳng định đây là con cọp “độc” chuyên bắt trâu bò heo gà ở Mê Pu, có lần bị sập bẩy, cọp vùng vẩy cắn người thoát ra được, từ đó còn 3 chân và lại thích ăn thịt người. Những ngày sau, cả xã chia ra nhiều nhóm nhỏ đi tìm nhưng vẫn không thấy xác. Có người bày cúng gọi hồn vì chắc là chết rồi. Nghe cũng có lý và cũng không còn cách nào khác, gia đình người chết rước sư Thày về cúng. Đêm đó, người vợ ngủ mê mơ thấy bóng chồng, chỉ nơi nằm nghĩ, dặn vợ đừng ầm ĩ vì cọp nghe được. Sáng hôm sau, chị vợ nói lại giấc mơ, cả làng đi tìm cả chục cây số và đúng như báo mộng, xác không còn nguyên vẹn mà chỉ còn phân nửa bên dưới được con cọp tinh dấu kỹ trong lùm cây. Theo kinh nghiệm những người thợ săn lâu năm, anh em động viên gia đình người xấu số, xin để nguyên xác người tại chỗ chưa đem về chôn, chờ rình bắn con cọp quay lại ăn mồi. Chính xác, khoảng một tuần thì con cọp “què” chủ quan khinh địch quay lại vào tờ mờ sáng, bị bắn chết khi chưa kịp tha mồi phóng vào rừng.
Chuyện ma thì nhiều lắm, chỉ kể mấy chuyện nho nhỏ, để mấy bạn đêm khuya thao thức trằn trọc đọc xong sợ ma trùm mền kín mít từ đầu đến chân dễ ngũ mà thôi. Bình Thuận là vùng đất cuối cùng của người Chiêm Thành, công chúa cuối cùng Bà Thềm cũng chết tại Bình Thuận, nhiều mộ Tần mộ Hời, nhiều kiểu chết nên tụ tập khá nhiều loại ma.
Từ nhỏ đã nghe về Ó ma lai, ban đêm bay đến các ngôi mộ mới chôn đào ăn xác người. Ma lai ban ngày là người, sinh hoạt tất cả mọi thứ đều bình thường, chỉ ban đêm mới thành ma. Rút đầu ra khỏi cổ, đem theo ruột gan lòng thòng, bay đi ăn đêm. Nhớ lại khi xưa, thường ngủ chung với mấy Dì và mấy người Chị, vẫn sợ sệt tưởng tượng lung tung, đêm khuya lò mò thức dậy coi mấy Bà này có biến thành Ó ma lai hay không, sờ thấy còn mái tóc dài mới yên tâm ngũ khò đến sáng. Những năm 90, vợ của một người bạn khóa 72 của tụi mình, đang làm Ngân hàng ổn định, rất đẹp nhưng cổ lại có ngấn. Thế là dân Phan Thiết loan tin đồn Ó ma lai, cả nghìn người rủ nhau đi xem, báo hại Ngân hàng phải đóng cửa và hậu quả là vợ bạn phải nghỉ việc, tức thật vì đến nay cô này vẫn còn sống khổ. Có lời khuyên, mấy bà bạn đẹp lão, da trắng cổ có ngấn, cần xem lại mình có phải là ma lai hay không để chỉ hẹn bạn bè gặp nhau vào ban ngày.
Một vị ma nữa là Thần Trùng. Truyền rằng, Thần Trùng chuyên làm khổ những người mới chết trong vòng thất tuần chưa kịp tỉnh ngộ trình diện diêm vương. Hù dọa tra khảo để người chết khai ra những người thân trong gia tộc, bắt đi theo. Vì vậy khi gia đình có người mất, việc đầu tiên là phải nhờ Thày xem ngày giờ người mất, tuổi người sống, ai bị trùng không được nhìn mặt khi tẩm liệm, không được dự lễ hạ quan… Lúc nhỏ ở Đức Thắng, nghe nhiều về chuyện Thần Trùng bắt người, ban đêm giả một giò, đi rảo các con đường hẻm mờ ảo ánh sáng vàng của bóng đèn tròn lung lay theo gió. Ghê nhất là chuyện Thần Trùng bắt cả nhà ông Thất Ngàn, ở đường xuống dinh vạn Thủy Tú. Sau này, gia đình một người bạn 72 đường NTH hình như cũng bị Thần Trùng chiếu cố, người con vừa chết chưa chôn là người cha cũng tự tử chết, sau đó không lâu là người em gái.
Bình Thuận là xứ biển, chết đuối là chuyện bình thường, người ta cho là bị ma da kéo (không phải là ma nhớt mới xuất hiện gần đây chuyên hù mấy bà góa). Dân biển cho rằng sau khi những người bị ma da kéo chết, cũng trở thành cô hồn, thường giả thành gái đẹp đi thơ thẩn trên bờ biển hoặc ngồi lạnh co ro, tìm người kéo xuống biển thành ma cho vui. Chết đuối, gia đình không cho đem người chết vô nhà, sợ rủ thêm người thân. Có một năm Phan Thiết bị bão xuất hiện bất ngờ gần bờ, hàng trăm xác người chết trôi vào dọc bờ biển từ Đức Thắng Lạc Đạo xuống Xóm Biển Xóm Trạm, cảnh người chết đắp chiếu, cảnh người thân khóc chờ đợi xác trôi vào, suốt đời tôi không bao giờ quên. Để những người chết đuối, những ma da cô hồn tứ cố vô thân có nơi nương tựa, người sống lập ra các nơi thờ như sở (miểu) Cô Bác tại Đức Long, miếu cô hồn Động Làng Thiền, miếu Cồn Chà (gần nhà NN., một người bạn 72 đã mất). Thú thật, tôi vẫn chưa gặp ma da, dù rằng rất nhiều lần thấy bóng người ngoài biển nhưng rốt cuộc không phải là ma thật, chỉ là cô hồn sống.
Trên rừng thì nhiều ma đói lắm, do chết, chôn giữa rừng thiêng nước độc nhưng người thân không có hoặc không đến thăm mộ (tục lệ người dân tộc). Hồi ở Bình Thuận, có lần đi rừng La Dạ, lang thang tìm lan rừng, thấy vắng người, kéo phẹc…, tự nhiên tôi lạnh người, thấy thoáng có ai đang nhìn mình mỉm cười. Vội vàng kéo lại…, ráng nhìn kỹ nhưng người lạ biến mất, tôi lên tiếng hỏi cũng không ai trả lời, bước theo khoảng vài thước thì một nấm mộ đất nho nhỏ nằm tự bao giờ. Tôi hiểu, khấn nhanh và rút lui có trật tự. Sau này, một lần đi rừng Bù Đốp Lộc Ninh, tôi cũng gặp chuyện lạnh xương sống tương tự. Những Bạn có dây thần kinh số 6 tốt, đều có khả năng “ngoại cảm” như tôi, có điều không bằng nhà ngoại cảm BH, nghe nói bà này biết được cả răng người chết nằm dưới mộ.
Chết mà tức tưởi cũng khó siêu thoát, thường hóa thành ma le trêu người. Ở Phan Thiết, có con đường NTT mới mở sau 75, nối THĐ và Đồi Dương. Khi phóng đường, gặp ngôi mộ của một cô gái vượt biên khu vực Vĩnh Thủy bị chết, xe ủi thi công đều bị trở ngại, máy chết hoặc người lái bị nhập hóa điên. Không ai dám ủi mộ, dù có thưởng cao và đã nhậu xỉn, rốt cuộc, phải né ngôi mộ, nay trở thành một ngôi miếu thờ. Năm tôi làm đường Đông Tiến Đông Giang cũng gặp hiện tượng này khi phóng đường qua một nghĩa địa người K’Hor, máy ủi D9 của Mỹ khi đến đó là tắt máy, dù đã làm dê cúng tạ, chỉ còn cách lánh xa mấy vị. Hay ở các khúc đường quốc lộ qua Cá Ná, Hồng Sơn… cũng vậy, xe chạy ban đêm hoặc giữa trưa là thấy người vẩy, con nít chạy long nhong ngoài đường, tài xế tưởng là cán chết người nhưng xuống xe không thấy ai lại còn nghe tiếng trêu chọc. Lập miếu thờ là yên chuyện. Các hiện tượng tâm linh này tôi vẫn chưa giải thích được.
Bình Thuận còn nhiều chuyện ma lắm, chuyện ma trơi hiện ra thành đốm lửa lập lòe trong nghĩa địa, chuyện xin ván hòm làm con cơ. Muốn cầu cơ còn phải có cả bàn chữ, bài thơ cầu cơ, một cây đèn dầu vì phải ra nghĩa địa ban đêm. Phải tin và tịnh tâm, đè tay nhè nhẹ lên con cơ, khấn hỏi, cơ sẽ chạy theo từng chữ cái, ráp lại thành những câu trả lời. Ai nặng bóng vía và nghịch phá, con cơ chạy loạn xạ, có khi chửi thề. Bạn nào tin, có khi còn được ma nữ theo về nhà, nhưng rất hiếm. Ma nhà thương trên đường vào nhà xác bệnh viện Phan Thiết thì phải hỏi GH. Ma dốc đá ông Địa phải hỏi KL. Ma hời khu mộ cổ Chí Công thì phải hỏi V. Ma cây dúi Hồng Sơn thì phải hỏi H. móm hay D. Yamaha gì đó…
Thế giới vẫn đang tìm hiểu chuyện oan hồn ma có thật hay không. Có những chuyện rờn rợn hay tâm linh vẫn chưa giải thích được như chiêm bao báo mộng, cầu hồn lên đồng, thần giao cách cảm. Bằng những thiết bị công nghệ hiện đại ghi âm ghi hình, đo dao động sóng âm, khuếch đại vi sai năng lượng…, vẫn chưa đi đến đâu. Ma vẫn là ma mà người vẫn là người, chưa hiểu hết nên chưa gặp được nhau.
Hiện nay Bình Thuận hết cá biển lẫn hết rừng, thành phố Phan Thiết thì đất chật người đông, cả người chết tìm đất chôn cũng khó, làm sao ma quỹ còn chỗ nào mà ở. Chuyện ma Bình Thuận chỉ còn trong dĩ vảng. Thật ra, không ma nào tôi sợ bằng maman mấy đứa nhỏ. Có lẽ mấy bạn trai của tôi cũng vậy, tính di truyền từ thời Lạc Long Quận phải dẩn 50 con lên núi theo lệnh bà Âu Cơ.
Phạm Sanh, P3/B2 72PBC